มันสำปะหลัง พืชค้นพบหลังค้นพบทวีปอเมริกาทำผงชูรส

เครื่องปั้นดินเผานี้รูปมันสำปะหลัง
ที่มีอายุประมาณ 2,500 ปี

ประวัติศาสตร์มันสำปะหลังสากล
มันสำปะหลัง เป็นพืชท้องถิ่นของชาวพื้นเมืองในทวีปอเมริกาเขตร้อน ตั้งแต่อเมริกากลาง คือ ตอนใต้ของประเทศเม็กซิโกลงไปจนถึงประเทศบราซิล มีหลักฐานแสดงว่าปลูกกันในโคลัมเบีย และเวเนซูเอลา มานานกว่า 3,000-7,000 ปีมาแล้ว ชาวพื้นเมืองแถบทวีปอเมริกาเขตร้อนได้ปลูกมันสำปะหลังเพื่อใช้เป็นอาหาร จากหลักฐานทางโบราณคดี มีการค้นพบเครื่องปั้นดินเผาเป็นรูปหัวมันสำปะหลังที่ประเทศเปรู เครื่องปั้นดินเผานี้มีอายุประมาณ 2,500 ปี ประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 15-16 ชาวโปรตุเกสได้นำมันสำปะหลังจากประเทศบราซิลในทวีปอเมริกาใต้เข้าสู่ทวีปแอฟริกา โดยใช้มันสำปะหลังเป็นอาหารในเรือค้าทาส ซึ่งชาวโปรตุเกสนำไปจากทวีปแอฟริกา ในปัจจุบันมันสำปะหลังก็ยังคงเป็นพืชที่ใช้เป็นอาหารหลักที่สำคัญของชาวแอฟริกันอยู่ ซึ่งในปัจจุบันนั้นทวีปแอฟริกาจัดเป็นทวีปที่มีการปลูกมันสำปะหลังกันมากที่สุด (รองลงมาคือ อเมริกาใต้ เอเชีย อเมริกาเหนือ โอเชียเนีย ยุโรป ตามอันดับ) ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 17-18 ชาวโปรตุ-เกส เนเธอร์แลนด์ สเปน ได้นำมันสำปะหลังเข้ามายังประเทศต่างๆ ในทวีปเอเชีย ในปีค.ศ. 1739 ชาวโปรตุเกสได้นำมันสำปะหลังไปปลูกที่เกาะรียูเนียน (Reunion) และแพร่กระจายไปยังมาดากัสการ์ และมีการนำมันสำปะหลังมาปลูกครั้งแรกในทวีปเอเชียที่ประเทศฟิลิปปินส์ในช่วงคริสต์ศรวรรษที่ 17 โดยชาวสเปนได้นำมาจากเม็กซิโก และในเวลาต่อมาก็มีการปลูกที่อินโดนีเซีย นอกจากนี้มีหลักฐานว่า เมื่อปี ค.ศ. 1794 ได้มีการนำมันสำปะหลังจากทวีปแอฟริกามาปลูกที่อินเดียเพื่อใช้ในการทดลอง ปัจจุบันประเทศในทวีปเอเชียที่ปลูกมันสำปะหลังมากที่สุดตามอันดับคือ 1. อินโดนีเซีย 2. ไทย 3. อินเดีย แต่ประเทศอินโดนีเซียและประเทศอินเดียนั้น ใช้มันสำปะหลังเป็นอาหารหลักของพลเมืองเพราะว่าการผลิตข้าวไม่พอกับความต้องการ แต่ประเทศไทยสามารถผลิตข้าวสำหรับบริโภคและยังเหลือส่งเป็นสินค้าออกอีกด้วย การใช้มันสำปะหลังภายในประเทศจึงมีเพียงประมาณ 5 เปอร์เซ็นต์เท่านั้นที่เหลือก็แปรรูปส่งออกจำหน่ายต่างประเทศ ด้วยเหตุนี้ประเทศไทยจึงเป็นประเทศที่ส่งผลิตภัณฑ์มันสำปะหลังจำหน่ายมากที่สุดในโลก โดยพื้นที่ที่ประเทศไทยปลูกมันสำปะหลังมากที่สุดคือภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย


ภาพโบราณวัตถุ Moche Yuca
ค้นพบเมื่อ 100 ปี ก่อนค.ศ.
ณ Larco Museum Collection
กรุงลิมา ประเทศเปรู

ประวัติศาสตร์มันสำปะหลังในสยาม
การนำเข้ามาของมันสำปะหลังในสยามนั้นยังไม่มีหลักฐานที่แน่ชัดว่ามีการนำมันสำปะหลังเข้ามาปลูกเมื่อใด คาดว่าคงจะเข้ามาในระยะเดียวกันกับการเข้าสู่ศรีลังกา และฟิลิปปินส์ คือ ประมาณ พ.ศ. 2329-2383 ส่วนที่มาของคำว่ามันสำปะหลังนั้น ชาวสยามเดิมเรียกกันว่า มันสำโรง มันไม้ ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือเรียกว่า มันต้นเตี้ย ภาคใต้เรียกมันเทศ (แต่เรียกมันเทศว่า "มันหลา") คำว่า "สำปะหลัง" ที่นิยมเรียกอาจมาจากคำว่า "ซำเปอ/สัมเปอ (Sampou)" ของภาษาชวาตะวันตก ส่วนการปลูกมันสำปะหลังเป็นการค้าแพร่หลายอย่างในปัจจุบันนี้ เริ่มมาตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 เพราะว่าในระยะนั้น ประเทศญี่ปุ่นขาดแคลนวัตถุดิบ และได้เริ่มสั่งซื้อแป้งมันสำปะหลังจากประเทศไทย

ขอขอบพระคุณรูปภาพและข้อมูลจาก
en.wikipedia.org
th.wikipedia.org
www.sanook.com
www.xn--72c9agww2ai3bfgg73a.com

ภาพต้นมันสำปะหลัง