ทับทิม ผลไม้อัญมณี

ภาพดอกทับทิม
ตำนานและความเชื่อเรื่องทับทิม
ชาวกรีกโบราณเชื่อว่า ต้นทับทิมเกิดจากโลหิตของไดโอนีซุส (Di-onysus) ซึ่งเป็นกษัตริย์แห่งเทพเจ้าทั้งปวงและเทวีนาน่า (Nana) ซึ่งเป็นพรหมจารีย์ ตั้งครรภ์ขึ้นโดยการสอดใส่ผลทับทิม และให้กำเนิดเทพเจ้าแอตติส (Attis) ขึ้น ดังนั้น ผู้ที่เคารพนับถือเทพแอตติสจึงไม่กินผลทับทิม และอีกตำนานหนึ่งคือเทพฮาเดส (พลูโต) ได้ให้บุตรีของเทพซีอุส (จูปิเตอร์) ให้ลองชิมทับทิมตามจำนวนเดือนที่นางต้องอยู่กับเทพเฮเดสในยมโลก โดยที่นางไม่รู้ว่าจำนวนเม็ดของทับทิมแทนถึงเดือนที่นางต้องอยู่ในยมโลกกับเทพฮาเดส สุดท้ายนางชิมไป 4 เม็ด นางจึงต้องอยู่ในยมโลก 4 เดือนต่อ 1 ปี ใน 4 เดือนที่บุตรีของเทพซีอุสที่ต้องอยู่กับเทพฮาเดสในยมโลกนั้นบนโลกมนุษย์คือฤดูหนาวนั่นเอง และนางจะขึ้นมาบนโลกก็จะกลายเป็นฤดูใบไม้ผลิ

ชาวอิสราเอลในสมัยพระเจ้าซาโลมอนก็ถือว่า ทับทิมเป็นผลไม้ศักดิ์สิทธิ์ ดังปรากฏอยู่บนยอดเสาของวิหารพระเจ้าซาโลมอน

ชาวอินเดียเชื่อว่า พระพิฆเนศทรงโปรดทับทิม ผู้ที่เคารพพระพิฆเนศจึงนิยมนำผลทับทิมไปถวาย นอกจากนี้ ยังใช้ดอกทับทิมบวงสรวงบูชาพระอาทิตย์ พระนารายณ์ และเทวีลักษมี อีกด้วย

ตามประวัติศาสตร์จีนบันทึกไว้ว่า พระถังซัมจั๋งได้ไปอาราธนาพระไตรปิฎกที่อินเดีย ท่านได้นำพันธุ์ไม้ต่างๆ มาด้วย และหนึ่งในนั้นก็มีต้นทับทิม ต้นทับทิมเป็นไม้มงคล โดยเฉพาะทับทิมชนิดดอกสีขาว และถือว่าทับทิมเป็นสัญลักษณ์แห่งความอุดมสมบูรณ์ ความมีลูกหลานมากมาย เนื่องจากผลทับทิมมีเมล็ดมาก จึงนิยมให้ผลทับทิมเป็นของขวัญแก่บ่าวสาวในพิธีแต่งงาน เพื่อให้มีลูกหลานมากๆ ในพิธีแต่งงานนิยมปักยอดทับทิมไว้ที่ผมเจ้าสาว และปักยอดทับทิมไว้ที่สิ่งของเซ่นไหว้เจ้า ชาวจีนยังเชื่อว่า ใบหรือกิ่งทับทิมมีอำนาจไล่ภูตผีปีศาจได้ จึงนิยมปลูกทับทิมไว้ในบริเวณบ้าน และใช้ใบทับทิมแช่น้ำล้างหน้า ล้างมือ หลังกลับจากงานศพ เพื่อมิให้ภูตผีปีศาจติดตามมา

ประเทศญี่ปุ่นคงได้รับความเชื่อเกี่ยวกับทับทิมไปจากจีน กลายเป็นสัญลักษณ์ของเจ้าแม่ที่คอยปกป้องรักษาเด็กๆ ให้ปลอดภัย และเชื่อว่าเมื่อเด็กๆ ได้กินผลทับทิมแล้วจะปลอดภัยจากภูตผีปีศาจทั้งปวง

ภาพเม็ดทับทิมที่ดูเหมือนพลอยทับทิม
ประวัติทับทิมในสยาม
ทับทิมมีถิ่นกำเนิดดั้งเดิมอยู่แถบเอเชียตะวันตก ช่วงใกล้กับทวีปยุโรปตอนใต้ และคงนิยมปลูกกันมานานหลายพันปีแล้ว จึงแพร่กระจายออกไปมากมาย ทั้งในเขตร้อน (tropical) และกึ่งร้อน (Sub-tropical) ของทวีปเอเชียและทวีปยุโรป และแอฟริกา คำว่าทับทิมในภาษาไทยอาจมีความหมายได้หลายอย่างคือ
1. ชื่อพันธุ์ปลา
2. ต้นไม้ชนิดหนึ่ง
3. ชื่ออัญมณีชนิดหนึ่ง
ส่วนต้นทับทิมนั้นมีการปลูกในเมืองสยามตั้งแต่เมื่อไรนั้นไม่ทราบแน่ชัด แต่ในหนังสืออักขราภิธานศรับท์ของหมอบรัดเลย์ ฉบับตีพิมพ์ครั้งแรก พ.ศ. 2416 (ประมาณ ร.5) ให้ความหมายไว้ว่า “พลอยแดง : เป็นชื่อต้นไม้อย่างหนึ่งดอกแดง ลูกกลมๆ กินดี : อนึ่งเป็นชื่อพลอยที่เขาทำหัวแหวนสีแดงๆ นั้น” ชาวต่างชาติที่เดินทางมายังเมืองสยาม ส่วนหนึ่งมีจุดประสงค์เพื่อมาซื้อทับทิมทิมเมืองสยาม ที่มีชื่อเรียกเฉพาะว่า “ทับทิมสยาม” นั่นเอง เนื่องจากชาวสยามคุ้นเคยกับทับทิมซึ่งเป็นพลอยสีแดงมานาน เมื่อมีผลไม้จากต่างประเทศต่างประเทศชนิดหนึ่ง ถูกนำเข้ามาปลูกในเมืองสยาม และผลไม้ชนิดนั้นมีเมล็ดซึ่งหุ้มด้วยเนื้อใสสีแดง มีเหลี่ยมมุมคล้ายพลอยสีแดง คนสยามจึงเรียกผลไม้จากต่างประเทศชนิดนั้นว่า “ทับทิม” ไปด้วย เพราะเป็นลักษณะเด่นที่จำได้ง่าย

สรรพคุณ
ผลทับทิมใช้รับประทานเป็นผลไม้มีรสหวานหรือเปรี้ยวอมหวานทับทิมเป็นผลไม้ที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ น้ำทับทิมมีวิตามินซีสูงและยังมีสารเกลือแร่ที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายในปริมาณที่สูงเหมาะสำหรับการดื่มเพื่อเพิ่มความสดชื่นให้กับร่างกาย น้ำทับทิมมีสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิดและมีประสิทธิภาพสูงมากสามารถลดภาวะการแข็งตัวของเลือดจากไขมันในเลือดสูง บรรเทาโรคโรคหัวใจและความดันโลหิตสูง ช่วยเพิ่มพลังและความงาม ดื่มน้ำทับทิมคั้นวันละแก้วจะช่วยส่งเสริมการทำงานของหลอดเลือด ลดการแข็งตัวของหลอดเลือดแดงและช่วยเสริมสุขภาพของหัวใจให้ดีขึ้น เปลือกทับทิมรักษาโรคท้องเดินและโรคบิด

ขอขอบพระคุณรูปภาพและข้อมูลจาก
ja.wikipedia.org
th.wikipedia.org
www.bloggang.com
www.dek-d.com
www.doctor.or.th
www.thaihealth.or.th