ภาพ Tigelada ของโปรตุเกสประวัติขนมหม้อแกงส่วนขนมหม้อแกงต้นตำรับดั้งเดิมของสยามนั้นเรียกชื่อว่า Tigelada อบหรือผิงไฟออกมาจะมีรุปร่างเหมือนกัน แต่ทางโปรตุเกสจะใช้นม เนย และน้ำผึ้งแทนกะทิ น้ำตาล ส่วนขนมหม้อแกงในสยามนั้นเชื่อกันว่ามาจากขนมที่มีชื่อไพเราะว่า “กุมภมาศ” ซึ่งท่านท้าวทองกีบม้าเป็นผู้ประดิษฐ์เพื่อถวายเป็นของเสวยแด่สมเด็จพระนารายณ์มหาราช โดยใส่ในลงภาชนะอันมีค่า ตามแบบธรรมเนียมฝรั่งที่มอบถวายแด่พระมหากษัตริย์ เช่น หม้อทองเหลือง ทองคำ โดยนำไปผิงไฟให้สุกทั่วกันส่งกลิ่นหอม ขนมกุมภมาศ แปลตามศัพท์ตรงตัวว่า ขนมหม้อแกง เมื่อขนมชนิดนี้นิยมแพร่หลายไปถึงสามัญคนธรรมดา จึงเปลี่ยนภาชนะเป็นหม้อแกงธรรมดา จึงแรกว่า ขนมหม้อแกง แม้ปัจจุบันขนมหม้อแกงจะใช่ภาชนะเป็นถาดแล้วก็ตาม
ประวัติหม้อแกงเมืองเพชรบุรีขนมหม้อแกงเมืองเพชรบุรีมีประวัติความเป็นมายาวนานตั้งแต่สมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ครั้นเสด็จประทับ ณ พระนครคีรี จ.เพชรบุรี (คงนำมาถวาย) ต่อมาพัฒนาจนขนมหม้อแกงกลมกลืนกลายเป็นวิถีชีวิต และเป็นเอกลักษณ์ของชาวเพชรบุรีไปในที่สุด ดังนั้นงานพิธีมงคลไม่ว่า งานมงคลสมรส งานบวชนาค งานพิธีขึ้นบ้านใหม่ ขนมหม้อแกงจะเป็นหนึ่งในอาหารคาวหวานมาโดยตลอด ขนมหม้อแกงเมืองเพชรถือว่า หวาน หอม กลมกล่อม และอร่อยที่สุด ส่วนผสมนอกจากไข่สดๆ (ไข่ขาว) หัวกะทิที่เข้มข้น เผือก หรือเมล็ดบัว แล้วยังมีน้ำตาลโตนด ซึ่งผลิตขึ้นในจังหวัดเพชรบุรีเอง ซึ่งถือว่าเป็นส่วนผสมสำคัญที่ทำให้ขนมหม้อแกงเมืองเพชรมีเอกลักษณ์ไม่เหมือนที่อื่น
ขอขอบพระคุณข้อมูลลรูปภาพจากclientes.netvisao.pt
reocities.com
www.pantip.comwww.huanolive.comwww.moohin.comwww.thaitambon.com