ชวนชม อดีตเป็นลั่นทมชนิดหนึ่ง

พระบรมฉายาลักษณ์ พระนางเธอลักษมีลาวัณ ผู้เปลี่ยนชื่อ ดอกลั่นทมยะวา มาเป็นดอกชวนชม

ประวัติดอกชวนชม
ชวนชมเป็นดอกไม้ที่ทนสภาพอากาศแห้งแล้งได้ดี จึงได้ชื่อว่า กุหลาบทะเลทราย (Desert Rose) ถิ่นกำเนิดของชวนชมมีการค้นพบครั้งแรกโดยนักพฤกษศาสตร์ชาวเยอรมันชื่อ P. Forskal ทางภาคตะวันออกของทวีปแอฟริกาแถบประเทศแทนซาเนียและเคนยา ในปี พ.ศ. 2305 แต่ตอนนั้นเชื่อว่าเป็นเพียงดอกลีลาวดีพันธุ์ใหม่ ต่อมาปี พ.ศ. 2357 นายโจเซฟ ออกัสต์ ซูลตส์ (Josef August Schultes) นักพฤกษศาสตร์ชาวออสเตรีย ได้อธิบายความแตกต่างระหว่างชวนชมกับลั่นทมจนเป็นที่ยอมรับ ส่วนในประเทศไทย ไม่ทราบว่ามีการนำเข้ามาในประเทศไทยเมื่อไร ไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าผู้ใดนำเข้ามา แต่มีการพบชวนชมตั้งแต่ประมาณสมัยรัชกาลที่ 6 มีแต่ข้อสันนิษฐานว่าน่าจะเป็นไม้นำเข้าจากอินโดนีเซียหรือชวา เพราะแต่เดิมเคยเรียกว่า "ลั่นทมยะวา" ชื่อลั่นทม อาจจะเรียกตามความเข้าใจของคนในสมัยนั้น ที่คิดว่าชวนชมอยู่สกุลของลั่นทมเพราะมีดอกคล้ายกัน ส่วนคำว่ายะวา ภาษาอินโดนีเซียแปลว่า ชวา ตามความเป็นจริงแล้วชวนชมก็ไม่ใช่พื้นเมืองของชวา แต่อาจจะนำเข้ามาจากเนเธอร์แลนด์ เพราะครั้งนั้นชวาถูกปกครองโดยชาวดัชต์อยู่ ซึ่งขึ้นชื่อว่าเป็นกลุ่มของนักสะสมรวบรวมพันธุ์ไม้ทั่วโลกที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่ง เพราะถิ่นเดิมชวนชมอยู่ในแอฟริกา พระนางเธอลักษมีลาวัณ ในรัชกาลที่ 6 ได้เปลี่ยนชื่อโดยตามความเหมาะสม มีความรู้สึกที่ดีเป็น "ชวนชม" ต้องตามลักษณะของต้นไม้ในสมัยเดียวกันนั้นเอง

ดอกชวนชมปรากฏในวรรณคดีอิเหนา
ตอนนางจินตะหราพาอิเหนาไปชมสวน (พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2) โดยมีกล่าวไว้ว่า

พระโฉมยงทรงเก็บกุหลาบเทศ
ประทานองค์อัคเรศจินตะหรา
ทำเทียมเลียมลอดสอดคว้า
กัลยาปัดกรค้อนคม
พระทรงสอยสร้อยฟ้าสารภี
ให้มาหยารัศมีแซมผม
เลือกเก็บดอกลำดวนชวนชม
ใส่ผ้าห่มให้สการะวาตี

*** แต่เป็นข้อสังเกตว่าคำว่าชวนชมในบทร้องกรองนี้อาจหมายถึงดอกลำดวนน่าชื่นชม มากกว่าชื่อดอกไม้ว่า ชวนชม

ความเป็นมงคลของดอกชวนชม
ในด้านความเป็นมงคล เชื่อว่า บ้านใดปลูกต้นชวนชมไว้ประจำบ้านจะทำให้เกิดการชวนชม นิยมชมชอบ เพราะชวนชมเป็นไม้มงคลนาม และยังทำให้เกิดแสน่ห์แห่งการดึงดูดตา ดึงดูดใจ ชวนมองยิ่งนัก เพื่อเป็นสิริมงคลแก่บ้านและผู้อาศัย ควรปลูกต้นชวนชมไว้ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ผู้ปลูกควรปลูกในวันพุธ เพราะเชื่อว่าการปลูกไม้เอาประโยชน์ทั่วไปทางดอกให้ปลูกในวันพุธ


จาก
th.wikipedia.org
www.oknation.com
www.pantown.com
www.maipradabonline.com